शेती म्हणजे काय आहे आणि तिचा इतिहास|Agriculture information in Marathi
Agriculture information in Marathi – नमस्कार मित्रांनो, आज आपण या लेखामध्ये शेती बद्दल जाणून घेणार आहोत. कारण आज कालचे यु असे झाले आहे की मुलं फक्त व्हिडिओ गेम खेळण्यात बिझी आहे. त्यांना तुम्ही प्रश्न विचारला की बटाटा कुठे येते. त्यांनाही माहीत नाही राहणार की बटाटा कुठे येते कारण आजकाल दिवसेंदिवस नष्ट होत चालली आहे. शेतीलायक खालचा दर्जा देऊन आज कालची माणसं शेतीकडे दुर्लक्ष करत आहे.
आज कालच्या पण अभ्यासक्रम पाहिला तर तुम्हाला कॉलिंग वगैरे वगैरे तुम्हाला पाहण्यास मिळेल पण शेती विषयी तुम्हाला भरपूर कमी ज्ञान मिळणार. त्यामुळे मित्रांनो आपण या लेखामध्ये शेती कशी केली जाते. तसेच शेती बद्दल भरपूर काही जाणून घेणार आहोत जॅकी तुम्हाला दुसरा कोणताही लेखामध्ये पाहण्यास मिळणार नाही. त्यामुळे हा लेख संपूर्ण वाचा आणि तुम्हाला खूप आनंद होईल.
शेती म्हणजे काय आहे आणि तिचा इतिहास – Agriculture information in Marathi
शेतीचा परिचय (Introduction to Agriculture)
शेती व वनीकरणातून अन्न आणि इतर वस्तूंच्या उत्पादनाशी संबंधित आहे. सभ्यता वाढणे, जनावरांचे पालनपोषण आणि अतिरिक्त अन्नधान्य देणारी वनस्पती (पिके) यांची लागवड ही शेती ही मुख्य घटना होती. यामुळे अधिक दाट व स्तरीय समाजाचा विकास सक्षम झाला. कृषी अभ्यासाला अॅग्रोनॉमी म्हणून संबोधले जाते आणि संबंधित बागायती अभ्यास बागायती क्षेत्रात केला जातो.
शेतीमध्ये विविध तंत्र आणि वैशिष्ट्ये आहेत ज्यात वाढत्या वनस्पतींसाठी उपयुक्त असलेली जमीन विस्तृत करणे, पाण्याचे वाहिन्या खोदल्या जातात आणि इतर प्रकारच्या सिंचनाचा वापर केला जातो. शेतीयोग्य जमिनीवर पिकांची वाढ आणि कुरण आणि परिसरावरील जनावरांच्या कुरणात प्रामुख्याने शेतीशी संबंधित आहे. गेल्या शतकाच्या वेगवेगळ्या प्रकारच्या शेतीची ओळख आणि परिमाणवाचक वाढ विचारात घेण्यामागील मुख्य मुद्दे बनली. विकसित जगात, शेतात सेंद्रिय शेती (उदा. पर्माकल्चर किंवा सेंद्रिय शेती) पासून सधन शेती (उदा. औद्योगिक शेती) पर्यंत आहे.
आधुनिक शेतीशास्त्र, वनस्पतींचे संकरीतकरण, कीटकनाशके व खते व तंत्रज्ञानाच्या सुधारणांनी पिकांचे उत्पादन वेगाने वाढवले आहे आणि यामुळे पर्यावरणीय नुकसानही झाले आहे आणि मानवी आरोग्यावर विपरित परिणाम झाला आहे. सघन स्वाईन शेतीसारख्या निवडक प्रजनन व पशुसंवर्धनाच्या आधुनिक पद्धतींनी (आणि अशाच पद्धती पोल्ट्रीवर देखील लागू केल्या जातात) मांसाचे उत्पादन वाढले आहे, परंतु प्राणी क्रूरता देखील वाढली आहे, प्रतिजैविकांचे आरोग्यावर होणारे दुष्परिणाम, हार्मोन आणि सामान्यतः वापरल्या जाणार्या रसायनांबाबतचे मुद्दे उदयास आले आहेत. मांस औद्योगिक उत्पादन मध्ये.
प्रमुख कृषी उत्पादनांना खाद्य, फायबर, इंधन, कच्चा माल, फार्मास्युटिकल्स आणि उत्तेजक घटकांमध्ये विस्तृतपणे गटबद्ध केले जाऊ शकते. सजावटीच्या किंवा विदेशी उत्पादनांचा देखील एक वर्ग आहे. सन 2000 पासून जैवइंधन, बायोफार्मास्युटिकल्स, बायोप्लास्टिक्स, आणि फार्मास्युटिकल्सच्या उत्पादनात वनस्पतींचा वापर केला जात आहे. (Agriculture information in Marathi) खास पदार्थांमध्ये धान्य, भाज्या, फळे आणि मांस यांचा समावेश आहे.
फायबरमध्ये सूती, लोकर, अंबाडी, रेशीम आणि अंबाडी समाविष्ट आहेत. कच्च्या मालामध्ये लाकूड आणि बांबूचा समावेश आहे. उत्तेजक पदार्थांमध्ये तंबाखू, अल्कोहोल, अफू, कोकेन आणि डिजिटलिस यांचा समावेश आहे. वनस्पतींमध्ये इतर रेसिन सारख्या उपयुक्त पदार्थांची निर्मिती देखील होते. बायोफ्युल्समध्ये मिथेन, बायोमास, इथेनॉल आणि बायो डीझेलचा समावेश आहे. व्यापारासाठी कट फुलझाडे, रोपवाटिका, उष्णदेशीय मासे आणि पाळीव पक्षी ही काही सजावटीची उत्पादने आहेत.
2007 मध्ये, जगातील जवळजवळ एक तृतीयांश कामगार कृषी क्षेत्रात कार्यरत होते. तथापि, औद्योगिकीकरणाच्या प्रारंभापासूनच शेतीचे महत्त्व कमी झाले आहे आणि 2003 मध्ये – इतिहासात प्रथमच सेवा क्षेत्राने शेतीला आर्थिक क्षेत्राच्या रूपात मागे टाकले आणि त्याचा प्रसार जगभर पसरला. जास्तीत जास्त लोकांना रोजगार उपलब्ध करुन दिला. कृषी जगातील लोकसंख्येच्या एक तृतीयांशपेक्षा जास्त लोकांना रोजगार उपलब्ध करून देते तरीही कृषी उत्पादन सकल जगातील उत्पादनाच्या (जीडीपीच्या एकूण) पाच टक्क्यांपेक्षा कमी आहे. कमी बनवते.
शेती म्हणजे काय? (What is agriculture?)
शेती (शेती) हा शब्द अन्नधान्याच्या उत्पादनासाठी वापरला जातो ज्याला शेती देखील म्हणतात. सध्या शेती केवळ अन्नधान्यापुरती मर्यादित नाही तर वनीकरण आणि पशुसंवर्धन देखील त्याचाच भाग मानला जातो.
Agriculture = Agric (मृदा) + Cultura (कर्षण)
शाब्दिक अर्थाने, शेती म्हणजे मातीचे कर्षण. शेतीला कला, विज्ञान आणि वाणिज्य देखील म्हटले जाते कारण शेती या सर्वांचा योग आहे.
शेतीचा अर्थ काय आहे? (What does agriculture mean)
शेती किंवा शेती हा लॅटिन शब्द आहे जो अॅग्रीक आणि कुल्तुरा या दोन शब्दांनी बनलेला आहे. ज्यामध्ये Agric चा शाब्दिक अर्थ माती आहे तर Cultura चा शाब्दिक अर्थ क्रॅशद्वारे वापरला जातो.
शेतीचा संपूर्ण इतिहास (The complete history of agriculture)
सुमारे 10,000 वर्षांपूर्वीच्या विकासापासून, भौगोलिक कव्हरेज आणि उत्पादनांमध्ये शेतीचा मोठ्या प्रमाणात विस्तार झाला आहे.
या विस्तारादरम्यान नवीन तंत्रज्ञान आणि नवीन पिके जोडली गेली. सिंचन, पीक फिरविणे, खते आणि कीटकनाशके यासारख्या शेती पद्धती फार पूर्वी विकसित केल्या गेल्या, परंतु लक्षणीय घडामोडी फक्त गेल्या शतकात घडल्या. मानवी इतिहासामध्ये शेतीच्या इतिहासाची प्रमुख भूमिका आहे, कारण जगातील सामाजिक आणि आर्थिक बदलांमध्ये शेतीचा विकास महत्वाचा घटक आहे.
संपत्ती संपादन आणि लष्करी विकास, ज्याला शिकारी-जमाती संस्थांमध्ये महत्त्व दिले गेले नाही, हे कृषिप्रधान संस्थांमध्ये सामान्य होते. म्हणूनच भव्य साहित्यिक महाकाव्ये आणि स्मारकांचे आर्किटेक्चर आणि कोडित कायदेशीर प्रणाली देखील यामध्ये समाविष्ट केल्या गेल्या.
जेव्हा शेतकरी आपल्या कुटुंबापेक्षा आवश्यक तेवढे धान्य तयार करू शकले तेव्हा त्यांच्या समाजातील काही लोकांना इतर महत्वाच्या कामांवर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी रिकाम्या हाताने सोडले गेले. (Agriculture information in Marathi) सुरुवातीपासूनच हे इतिहासकार आणि मानववंशशास्त्रज्ञांचे मत आहे की शेतीच्या विकासामुळे सभ्यतेचा विकास शक्य झाला आहे.
शेतीचे प्रकार (Types of farming)
शेती अधिक चांगल्या प्रकारे समजण्यासाठी शेतीतील काही महत्त्वाचे घटक तपशीलवार जाणून घेऊया.
- पीक उत्पादन –
पीक उत्पादन किंवा एग्रोनॉमी हा शेतीच्या सर्वात महत्वाच्या घटकांपैकी एक आहे. या शेतीच्या घटकात धान, गहू, भाजीपाला आणि डाळींची विविध प्रकारची पिके घेतली जातात. शेतीच्या या महत्वाच्या घटकामधूनच मानवाच्या भाकरी, कापड आणि घर इत्यादी मूलभूत गरजा पूर्ण केल्या जातात.
- फलोत्पादन –
शेतीच्या या घटकासह मनुष्य अन्न सुरक्षा, औषधी उद्देशाने, सौंदर्य समाधानासारख्या विविध उद्दिष्टांची पूर्तता करण्यासाठी सुसंस्कृत पद्धतीने वनस्पतींची लागवड करते. शेतीच्या या घटकात सावली, शोभेच्या आणि रस्ता अशा उद्देशाने शोभेच्या गार्डनर्सची स्थापना आणि लागवड करणे यासारख्या बाबींचा समावेश आहे.
- पशुसंवर्धन –
पशुसंवर्धन देखील शेतीचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. शेतीच्या या घटकात, मानवांसाठी आवश्यक दूध, मांस, चामडे आणि अंडी इत्यादी प्राण्यांची उत्पादने तयार केली जातात. (Agriculture information in Marathi) शेतीच्या या महत्वाच्या घटकाखाली (पशुसंवर्धन) मानवी गरजांसाठी पशू उत्पादनासाठी विविध प्रकारचे पशुसंवर्धन (जसे की गाय-म्हशी पालन, शेळी पालन, मासे पालन, मधमाशी पालन आणि कुक्कुट पालन) केले जातात.
- अॅग्रो वानिकी –
कृषी-वनीकरण ही देखील शेतीचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. शेतीच्या या घटकात पीक उत्पादनाचे कार्य पीक उत्पादन, कुरण आणि जंगलांचा संतुलित वापर करून केले जाते. कृषी-वनीकरणातून मानवी वापरासाठी पिके तसेच लाकूड इत्यादी विविध प्रकारच्या वन उपयोगी वस्तू मिळतात.
यासह शेतीतील इतरही अनेक महत्त्वाचे घटक शेतीखाली अभ्यासले जातात. म्हणून, शेती म्हणजे केवळ पीक उत्पादनच नव्हे तर खूप मोठे क्षेत्र म्हणून परिभाषित केले आहे.
अशाच नवीन अपडेट साठी खालील लिंक वर क्लिक करा
कडबा कुट्टी मशीन योजना बद्दल माहितीसाठी लिंक वर क्लिक करा
शेतकऱ्यांना विहर खोदण्यासाठी सरकार देत आहे 4 लाख मोफत अर्ज करण्यासाठी येथे क्लिक करा
शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी पाईपलाइन बसवण्यासाठी आर्थिक मदत करणे येथे क्लिक करा